• Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi ile Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi çerçevesinde korunan hakların ihlal edilmesi hâlinde; bu ihlale ilişkin olarak kişiler, kişi grupları, STK’lar ve “diğer” olarak belirtilen başvurucular, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi’ne yapılacak şikayet/başvuru gerçekleştirebilir. Başvurucu, kendi yahut temsil ettiği grup adına başvurabildiği gibi ihlalle ile doğrudan iltisaklı olmayan belirtilmiş başvurucular da ilgili yolu kullanabilmektedir. İkinci ihtimalde başvurucu, kimin adına başvurduğunu dilekçesine ekler.

• Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi’ne yapılan şikâyetler, açıkça herhangi bir siyasi veya ideolojik saikle yapılmamış olmalıdır. Bunun yanında Konsey’e yapılan şikâyette hakaretamiz ve saldırgan bir dilin kullanılmaması gerekmektedir.

• İhlallerin nasıl gerçekleştiği ve ilgili sözleşmeler kapsamında hangi hakların ihlal edildiği somut bir şekilde ifade edilmelidir.

• Şikâyet dilekçesinde yapılacak delillendirmenin münhasıran kitlesel medyaya dayandırılmaması gerekmektedir.

• Şikayetin derdest olmaması; hâlihazırda herhangi bir özel prosedür, İnsan Hakları Konseyi’ne benzer işlevler taşıyan bir başka bölgesel yargısal kuruluş yahut Birleşmiş Milletler’in bir başka organında görüşülmemesi gerekmektedir.

• Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi’ne başvurmadan önce, söz konusu hakkın ihlal edildiği gerekçesiyle şikâyette bulunacak birey yahut birey grubunun, kendi devletlerindeki iç hukuk yollarını tüketmiş olmaları gerekmektedir. Ancak iç hukuk yolları tüketilmeye elverişli değilse veya iç hukuk yollarının tüketilmesi engellenmişse, başvurucuda bu şartı sağlamış olma zorunluluğu aranmamaktadır.

• BM İnsan Hakları Konseyi’ne yapılacak şikâyet, BM tarafından maktu olarak hazırlanmış olan form gerekli şekilde doldurularak yapılmalıdır. Form doldurulurken kullanılan dil; İngilizce, Fransızca İspanyolca, Rusça, Arapça veya Çince dillerinden biri olmalıdır. Konsey’e başvuruda bulunan kişi yahut kişi grubu, kendi ana dilinde de başvuru yapabilmektedir. Ancak tercüme esnasında önemli hatalarla karşılaşılabilme olasılığı dolayısıyla bu durum, BM İnsan Hakları Konseyi tarafından tavsiye edilmemektedir.

• BM İnsan Hakları Konseyi, kendisine ulaştırılan şikâyet dilekçesini usul/başvuru şartlarını sağlayıp sağlamadığı noktasında incelemeye tabi tuttuktan sonra, bu konuda herhangi bir eksiklik olmadığının tespitinin ardından şikâyeti esastan incelemeye geçecektir.

• Şikâyet konusunun esastan incelemeye tabi tutulduğu süreç içerisinde BM İnsan Hakları Konseyi, aleyhine şikâyette bulunulan Devlete şikâyet dilekçesini göndererek söz konusu devletin görüşünü alacaktır.

• Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi’nin alacağı karar, şikayete sebep olan devlet üzerinden doğrudan bağlayıcı sonuçlar doğurmasa dahi, ilgili devletin suçluluğunu alenen ilan etmek ve vakıayı sübuta erdirmek bakımından ziyadesiyle önemlidir.